Blog

Al jaren wandel ik vaak langs een boerderij met een tredmolen voor paarden. Ik had zoiets nog nooit gezien en fantaseerde over het nut van dit apparaat. Was het een oude methode voor het opwekken van duurzame energie?

• Op internet zag ik dat dit apparaat vanaf het begin van de 19e eeuw inderdaad een werktuig was. Ze noemden het dan een rosmolen. Een rosmolen is een molen waarbij de aandrijfkracht wordt geleverd door een paard (ros) of een ezel. In het verleden waren er boerderijen die zelf een rosmolen hadden maar meestal stond er in een dorp een grotere rosmolen, vaak aangedreven door twee paarden. De rosmolen werd voor uiteenlopende doeleinden gebruikt: het malen van graan tot meel, het uitpersen van zaden tot olie, het karnen van boter of bemaling van water. De grotere rosmolens waren bouwsels waarin de molenstenen over elkaar rolden of schuurden, terwijl het paard of het stel paarden buiten het bouwwerk liep. De aandrijving gebeurde dan via een balk die aan de top van het dak bevestigd was en waaraan verticaal naar beneden een ‘boom’ bevestigd was waaraan beneden een tandwielmechanisme was gemaakt.
  In Nederland stonden halverwege de 19e eeuw nog ongeveer 1300 rosmolens. Daarvan zijn er nu nog zo’n 30 over. De meeste zijn kleinere karnmolens in boerderijen. (bron Wikipedia).
  Tot zover mijn lesje geschiedenis.
  

Toen ik vorige week eens mijn stoute schoenen aan had en nu toch eens wilde weten hoe het met de tredmolen zat, die mijn nieuwsgierigheid had gewekt, kreeg ik het vriendelijke antwoord dat hun apparaat alleen voor het welzijn van de paarden was bedoeld. Ze noemen het ook wel een stapmolen en de paarden, die bij een manege horen, lopen hier regelmatig in om hun conditie op peil te houden. Degene die er meer van wist, was niet thuis, maar heeft me naderhand nog een mail gestuurd met de volgende informatie.
“Het correcte woord is trainingsmolen. Paarden zijn bewegingsdieren. Hun lichaam is erop gericht om zoveel mogelijk te bewegen. De paarden en de pony’s in de stal worden ook gereden en komen in het weiland of los op de zandbak. Maar los staan ze, na wat rondje rennen, vliegen en bokken snel weer stil. In de trainingsmolen moeten ze doorlopen. Bij ons wandelen ze per dag zo’n 40 minuten, puur om de spieren los te stappen en om het peil van hun conditie vast te houden. Is het zielig? Onze paarden gaan altijd graag richting de molen. Zij houden van de variatie/prikkels in hun dagritme. Met de hele dag alleen maar buiten staan doe je deze sporters geen plezier. In de natuur waren de paarden ook steeds in beweging om hun voedsel te zoeken of op de vlucht voor bedreiging. Ze maken per dag vele kilometers. Helaas wekt de trainingsmolen geen energie op. Er is geen duurzaam voordeel om de paarden te laten lopen. De paarden trekken of duwen niks wat energie zou kunnen opwekken. Ze lopen tussen hekken, die worden rondgedraaid door een machine die helaas stroom kost. Jammer. Het zou een mooie duurzame oplossing zijn, maar helaas er is geen stroom opwekking. Het is dus puur voor de conditie van de paarden en pony’s en het bieden van een extra activiteit.”